काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानले आफ्नो हत्या गर्ने प्रयास गरेमा त्यसलाई पूर्ण रूपमा ध्वस्त पार्न निर्देशन दिएका छन्। उनले यो निर्देशन आफ्ना सल्लाहकारहरूसँगको छलफलका क्रममा दिएका हुन्। जसको पुष्टि विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले गरेका छन्।
ट्रम्पले आफ्नो पुर्व राष्ट्रपतिकालमै इरानविरुद्ध कडा नीति अपनाएका थिए। गत वर्ष अमेरिकी न्याय विभागले इरानमाथि ट्रम्पको हत्या योजनामा संलग्न भएको आरोप लगाएको थियो। विभागका अनुसार, २०२३ को सेप्टेम्बरमा इरानी अधिकारीहरूले ५१ वर्षीय फरहाद शकेरीलाई ट्रम्पको निगरानी गर्न तथा हत्या गर्न निर्देशन दिएका थिए। अमेरिकी सुरक्षा निकायहरूले सो षड्यन्त्रलाई विफल बनाएका थिए।
ट्रम्पले हालै हस्ताक्षर गरेको कार्यकारी आदेशमार्फत इरानविरुद्धको ‘अधिकतम दबाब’ नीति पुनः लागू गरिएको छ। यस आदेशअनुसार अमेरिकी कोष विभागलाई इरानमाथि थप कडा आर्थिक प्रतिबन्ध लगाउन निर्देशन दिइएको छ, जसले विशेष गरी इरानको तेल निर्यातलाई प्रभावित पार्नेछ। अमेरिकी सांसदहरू पनि इरानमाथि थप दबाब दिने पक्षमा छन्।
अमेरिकी सिनेटर लिन्डसे ग्राहम र जोन फेटरम्यानसहित केही सांसदहरूले इरानबाट आउने आणविक खतराको सामना गर्न सबै विकल्प खुला राख्नुपर्ने प्रस्ताव अघि सारेका छन्।
इरानको धम्की र प्रतिशोधको योजना
इरानले २०२३ मा ट्रम्पलाई मार्ने धम्की दिएको थियो। इरानको रिभोलुसनरी गार्ड्सको एयरोस्पेस फोर्स प्रमुख अमिर अली हाजिजादेहले भनेका थिए, “यदि अल्लाहले चाहनुभयो भने, हामी ट्रम्पलाई अवश्य मार्नेछौं। कासिम सुलेमानीको हत्यामा संलग्न सबैलाई समाप्त गर्नेछौं।”
जनवरी ३, २०२० मा तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पको आदेशमा अमेरिकी सेनाले इरानी विशेष बलका प्रमुख जनरल कासिम सुलेमानीलाई हत्या गरेको थियो। सुलेमानी इराक र सिरियामा इस्लामिक स्टेटविरुद्धको लडाइँमा प्रमुख भूमिकामा रहेका थिए। उनको हत्या इरानका लागि गम्भीर धक्का थियो।
सुलेमानीको मृत्युपछि इरानले जनवरी ७-८, २०२० मा बगदादस्थित अमेरिकी सैन्य अड्डाहरूमा २२ वटा मिसाइल प्रहार गरेको थियो। इरानले सो आक्रमणमा ८० अमेरिकी सैनिक मारिएको दाबी गरे पनि अमेरिकी अधिकारीहरूले यसको पुष्टि गरेका थिएनन्।
ट्रम्पको चेतावनीको रणनीतिक प्रभाव
ट्रम्पको पछिल्लो चेतावनी इरान र अमेरिकाबीचको द्वन्द्वलाई अझ चर्काउने सङ्केत देखिन्छ। वर्तमान अमेरिकी प्रशासनले इरानसँग कूटनीतिक वार्तालाई प्राथमिकता दिने नीति लिएको भए पनि ट्रम्पको आक्रामक धारणा पुनः अमेरिकाको विदेश नीतिमा प्रभाव पार्ने आँकलन गरिएको छ।
प्रकाशित मिति: २३ माघ २०८१, बुधबार
प्रतिक्रिया