काठमाडौं । नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङलाई सरकारले पदमुक्त गरेको छ। मन्त्रिपरिषद्को सोमबार साँझ बसेको बैठकले पूर्वनिर्देशक हितेन्द्रदेव शाक्यलाई पुनः सोही पदमा नियुक्त गर्यो, जसपछिको प्रतिक्रियाले सामाजिक सञ्जालदेखि सडकसम्म चर्को बहस सिर्जना गरेको छ।
सरकारका प्रवक्ता रेखा शर्मा भन्छिन्, “यो निर्णय सुशासन प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले गरिएको हो। सरकारको कार्यसम्पादन अधिकारभित्रै यो परिवर्तन गरिएको हो।” तर, घिसिङलाई हटाउने निर्णयको विरोधमा विभिन्न संगठनहरूले प्रदर्शन गरिसकेका छन्।
लोडशेडिङ अन्त्य गर्ने नेतृत्व
घिसिङको लोकप्रियताको कारण के हो त? करिब आठ वर्षअघि उनले नेपाल विद्युत् प्राधिकरणको नेतृत्व सम्हाल्दा मुलुक ‘लोडशेडिङमुक्त’ बनेको थियो। विसं २०७३ सालको तिहारदेखि सहरहरूमा लोडशेडिङ अन्त्य भएको र २०७५ साल वैशाखमा देशभरि नै बिजुली नियमित आपूर्ति हुन थालेको थियो।
पूर्वऊर्जासचिव द्वारिकानाथ ढुंगेल भन्छन्, “लोडशेडिङ हटाउने मुख्य श्रेय घिसिङलाई जान्छ। उनले जस्तोसुकै उपाय अपनाएर भए पनि देशलाई उज्यालो बनाए।”
लोडशेडिङ अन्त्य हुनु अघि नेपाली जनता दिनमा १८ घण्टासम्म अन्धकारमा बस्न बाध्य थिए, भने विद्युत् प्राधिकरण अर्बौं घाटामा थियो। तर, घिसिङको कुशल व्यवस्थापनले विद्युत् प्रणालीलाई पूर्ण सुधार गर्न सफल भयो।
कसरी हट्यो लोडशेडिङ?
ऊर्जा मामिलाका पत्रकार विकास थापा भन्छन्, “घिसिङको कार्यकालअघि, नेपालमा १६ घण्टासम्म लोडशेडिङ थियो। उनले कुनै नयाँ आयोजना सुरु नगरीकनै व्यवस्थापन सुधार गरेर बिजुली वितरणलाई व्यवस्थित बनाए।”
विसं २०७२ मा भारतबाट ८० मेगावाट विद्युत् आपूर्ति हुन थालेको थियो। त्यसपछि घिसिङले पीक आवरमा उद्योगहरूलाई लोडशेडिङमा राखेर सर्वसाधारणलाई बिजुली दिन थाले। अघिल्लो नेतृत्व उद्योगलाई प्राथमिकता दिँदा सर्वसाधारण अन्धकारमा थिए, तर घिसिङले त्यसको उल्टो मोडेल अपनाए।
विद्युत् प्राधिकरणलाई नाफामा पुर्याउने नेतृत्व
विद्युत् आपूर्ति मात्र होइन, प्राधिकरणलाई नाफामा पुर्याउने श्रेय पनि घिसिङलाई जान्छ। आठ वर्षको उनको कार्यकालमा प्राधिकरण निरन्तर नाफामा रह्यो। यो परिणामले उनी कुशल व्यवस्थापक मात्र नभई, दूरदृष्टि भएका व्यक्ति भएको प्रमाण दिएको छ।
अब के होला?
घिसिङको बर्खास्तीपछि नेपालका ऊर्जा विज्ञहरूले यो निर्णय विद्युत् क्षेत्रमा जटिलता ल्याउन सक्ने चेतावनी दिएका छन्। उनले पुनः कानुनी लडाइँ लड्ने संकेत गरेका छन्। उता, सरकार आफ्नो निर्णयमा दृढ रहेको देखिन्छ।
तर, यथार्थ के हो भने, कुलमान घिसिङ नेपाली जनताको मानसपटलमा उज्यालोको पर्याय बनेका छन्। उनी नेतृत्वमा हुँदा मुलुक अन्धकारमुक्त भयो, विद्युत् आपूर्ति सहज बन्यो र प्राधिकरण नाफामा चल्यो। त्यसैले, सरकारको निर्णयलाई लिएर आम नागरिकहरू आक्रोशित भएका छन्।
प्रकाशित मिति: १२ चैत्र २०८१, बुधबार
प्रतिक्रिया